داستان یک استارتاپ- شرکت اوبر با ارزش ۷۲ میلیارد دلار چگونه شکل گرفت؟

سال ۲۰۰۸بود، تراویس کلنیک و گرت کمپ در شهر پاریس که برای شرکت در کنفرانس le web به آن جا رفته بودند، نتوانستند تاکسی پیدا کنند و ایده تأسیس شرکت اوبر شکل گرفت. آن ها همانند سایر هم سن و سال های خود ازین که مجبور باشند تا با وسایل سفر، در کنار خیابان بیاستند تا تاکسی پیدا کنند بسیار مشکل داشتند، خصوصاً اگر باران نیز به این شرایط اضافه می شد. آن ها به دنبال یافتن راه حلی برای این مشکل جهانی یعنی پیدا کردن تاکسی در مکان مورد نظر در زمان مورد نظر بودند.

موسسان اوبر

تراویس کلنیک

تراویس، در سال ۱۹۹۸ به همراه گروهی دیگر در قالب استارتاپ بر روی پروژه موتور جست و جویی کار می کرد. تراویس برای کار در این استارتاپ از دانشگاه UCLA ترک تحصیل کرد تا بتواند به این استارتاپ بپیوندد. نام این استارتاپ Scour بود. سه سال بعد این استارتاپ اعلام ورشکستگی کرد در حال که تعداد زیادی شرکت فعال در صنعت سرگرمی از آن شکایت کرده بودند و رقمی بالغ بر ۲۵۰ میلیارد دلار بابت این شکایات می بایست می پرداخت.

بعد از آن تراویس شرکتی با نام RedSwoosh را تأسیس کرد و در سال ۲۰۰۷، شش سال پس از تأسیس آن، این شرکت را به مبلغ ۲۳ میلیون دلار فروخت و میلیونر شد.

گرت کمپ

گرت، موسس استارتاپ استامبل آپن (StumbeUpon) بود که در سال ۲۰۰۷ این استارتاپ را به شرکت eBay به مبلغ ۷۵ میلیون دلار فروخته بود. او در سال ۲۰۰۹ در حالی که همچنان مدیرعامل استامبل اپن بود، همزمان بر روی پروتوتایپ UberCab نیز کار می کرد. 

داستان شکل گیری اوبر

ایده اصلی اوبر از اپلیکیشنی که خدمات کرایه لیموزین به صورت اشتراک زمانی (time sharing) را ارائه می کرد گرفته شد. موسسان اوبر با این ایده در کنفرانس Le web آشنا شدند.  

تراویس و گرت قصد داشتند تا راه حل خود را بر پایه موبایل ارائه کنند. کمپ در این زمینه فعال تر بود و ایده هایی برای حل این مشکل داشت. او نمونه هایی از راه حل هایی که در ذهن داشت در قالب پروتوتایپ تهیه کرد و در نهایت اپلیکیشنی برای موبایل های اپل طراحی کرد که تمامی صنعت حمل و نقل درون شهری را تحت تأثیر خود قرار داد. تراویس به او اضافه شد تا آن چه را که امروزه با نام اوبر شناخته شده است، توسعه دهند. 

تراویس و گرت موسسان شرکت اوبر

ایده اصلی اوبر همان طور که در وب سایت شان آمده است، بسیار ساده بود. سوالی که موسسان این بیزنس به دنبال دست یابی به پاسخ آن بودند این بود که چطور می توان از طریق موبایل خود، درخواست یک سواری یا تاکسی داد؟

در ژانویه سال ۲۰۱۰، شرکت اوبر با سه تاکسی مشکی رنگ در شهر نیویورک خدمات خود را در بازار آزمایش کرد. همین تعداد اندک خودروهایی که به کار گرفته شده بود برای نشان دادن بازخورد بازار و این که اوبر چه ایده عالی هست کافی بود.

شرکت تاکسی رانی اوبر در سانفرانسیسکو در سال ۲۰۱۰ رونمایی شد. در ماه مارچ همان سال، اپلیکیشن اوبر که به افراد این امکان را می داد تا برای درخواست تاکسی، تنها تا با فشار یک دگمه درخواست خود را ثبت کنند، رونمایی شد.

نحوه کار اپلیکیشن اوبر

مسافران می توانند از طریق اپلیکیشن اوبر درخواست خود برای تاکسی را با روشن کردن موقعیت یاب گوشی همراه خود (GPS) اعلام کنند. اوبر به رانندگانی که در نزدیکی مکان در خواست خودرو قرار دارند این درخواست جدید را اطلاع داده و از رسیدن تاکسی در کوتاه ترین زمان ممکن و نزدیک ترین تخمین زمانی برای مسیر اطمینان می یابد.

برخلاف تاکسی های سنتی، اوبر قیمت های متفاوتی را برای تاکسی های مختلف ارائه می کند. کاربران می توانند این نرخ ها را با هم مقایسه کرده و بهترین قیمت ممکن را برای سفر خود انتخاب کنند. بعد از این که مسافر سفر خود را با یکی از تاکسی های اوبر نهایی کرد، می تواند وضعیت را در نقشه مشاهده کرده و در مورد حدود زمانی که به مقصد خواهد رسید، اطلاع حاصل کند.

بیزنس مدل اوبر بر دو نکته کلیدی استوار است: زمان و مسافت. اگر سرعت حرکت تاکسی بیش از ۱۸ کیلومتر در ساعت باشد، قیمت گذاری بر اساس مسافت خواهد بود، در غیر این صورت قیمت گذاری بر اساس زمان انجام خواهد شد. هدف نهایی شرکت اوبر این است که مسافر بهترین نرخ کرایه را برای سفر خود دریافت کند.

اوبر در واقع کسب و کاری پلتفرمی است و از الگوریتم خودکاری برای افزایش قیمت ها بر اساس عرضه و تقاضا در بازار استفاده می کند. در سال ۲۰۱۱، این اپلکیشن قیمت های خود را افزایش داد به طوری که قیمت نهایی ۷ مرتبه گران تر از قیمت اولیه بود. این افزایش قیمت واکنش های منفی زیادی را به دنبال داشت.

اوبر که ابتدا با نام شرکت تاکسی رانی اوبر (UberCab) فعالیت خود را آغاز کرده بود، در ماه اکتبر سال ۲۰۱۰ نام خود را با حذف کلمه تاکسی از آن، کوتاه کرد. با این کار قصد ایجاد تمایز از سایر ارائه دهندگان خدمات تاکسی را داشت. به این ترتیب، شرکت اوبر با برند معروف خود متولد شد. در دسامبر سال ۲۰۱۱، شرکت اوبر خدمات رسانی خود به سایر شهرهای جهان را آغاز کرد. اولین شهری که در این راستا به آن ورود پیدا کرد، پاریس بود. این اتفاق سه سال بعد از سفر تراویس و گرت به این شهر و شکل گیری ایده اوبر در آن افتاد.

شرکت اوبر چگونه شکل گرفت

رشد شرکت اوبر

در ماه جولای سال ۲۰۱۲، شرکت اوبر ارسال بستنی، ژله و … را بر اساس درخواست کاربران آغاز کرد و این خدمات را در ۷ شهر آمریکا ارائه داد. البته، گویا این خدمات در فصل تابستان در این شهرها قابل ارائه است.

اوبر در نوامبر سال ۲۰۱۲، وارد استرالیا شد و فعالیت رسمی خود را در سیدنی آغاز کرد. در آگوست ۲۰۱۳، شرکت اوبر گسترش خود به قسمت های مرکزی قاره آمریکا را آغاز کرد و رسماً وارد مکزیک شد.

در آگوست سال ۲۰۱۴، شرکت اوبر پلتفرم تاکسی اشتراکی خود (UberPool)  را رونمایی کرد. با استفاده از این پلتفرم، کاربران می توانند مسیرهایی که مقصد مشترک دارند را با هم به اشتراک بگذارند و با هم این مسیر را طی کنند. هزینه را بین هم تقسیم کرده و به این ترتیتب به کاهش ترافیک و آلودگی هوا کمک کنند.

برندهای UberFresh و UberEats در زیر مجموعه برند اوبر فعالیت کرده و در شهرهای شیکاگو، لس آنجلس و نیویورک خدمات ارائه می کنند.

پنج سال پس از رونمایی اولیه، شرکت اوبر در ۳۰۰ شهر جهان خدمات ارائه می داد و ۵ میلیارد سفر با آن انجام شده بود. در بعضی از کشورها مانند هندوستان، مسافران بعد از استفاده از این اپلیکیشن می توانستند کرایه خود را به صورت نقدی پرداخت کنند.

اوبر که تا پیش از این مکان یابی در اپلیکیشن خود را بر اساس خدمات گوگل ارائه می کرد در سال ۲۰۱۵، استارتاپ دکارتا (DeCarta) را خریداری کرد تا کمتر به نقشه گوگل متکی باشد.

یک میلیار سفر اولیه ای که با اوبر انجام شده بود، پنج سال طول کشید ولی شش ماه پس از دست یابی به این رکورد، یک میلیارد سفر دیگر نیز با این اپلیکیشن انجام شد و رقم دو میلیارد سفر با اوبر در ماه ژوئن ۲۰۱۶ ثبت شد.

اوبر در حال ارائه خدمات جدیدی بود. در ماه سپتامبر ۲۰۱۶، اولین تاکسی های بدون راننده توسط شرکت اوبر معرفی شدند. 

جابه جایی وسایل با اوبر به وسیله Uber Freight انجام می شود و در آن شرکت هایی که خدمات حمل و نقل سنگین را انجام می دهند به این پلتفرم متصل می شوند و امکان ثبت درخواست به کاربران را می دهند.

با گذشت کمتر از یک سال، سه میلیارد سفر دیگر با اوبر انجام شد و این اپلیکیشن در ماه می سال ۲۰۱۷ به تعداد ۵ میلیارد سفر رسید. نه محصول مختلف با نام های UberX, UberXL, UberPool, UberBlack, UberMoto, UberGo, UberSelect, UberVIP, UberAuto برای خدمات رسانی به کاربران در این شرکت ارائه شدند.

اوبر تصمیم گرفت تا امکان دادن انعام به رانندگان در مقابل خدمات خوبی که به مسافران ارائه می کردند را در سال ۲۰۱۷ به این اپلیکیشن اضافه کند. سال ۲۰۱۷ در کل سال سختی برای شرکت اوبر بود. مشکلات از ماه فوریه این سال برای این شرکت شروع شده بود که منجر به اخراج یا استفاء بسیاری از مدیران رده بالای این شرکت شد. به دنبال این اتفاقات، هیئت مدیره بررسی های داخلی در شرکت انجام دادند که منجر به ارائه ۴۷ توصیه برای بهبود فرهنگ سازمانی در اوبر شد و  در پی آن ۲۰ نفر دیگر از کارکنان شرکت اخراج شدند.

در ماه های بعد هم این رسوایی ها همچنان ادامه داشت و هم برای شرکت اوبر و هم برای مدیر عامل این شرکت دردسر ساز شده بودند. شهرت کلنیک در میان مردم بسیار خدشه دار شده بود. در نهایت و در ماه ژوئن سال ۲۰۱۷ کلنیک با نظر سهام داران استفاء داد و کمتر از دو ماه بعد دارا خسروشاهی که قبلاً مدیر عامل اکسپدیا (Expedia) بود به عنوان مدیرعامل این مجموعه انتخاب شد.

دارا خسروشاهی مدیر عامل اوبر

سرمایه گذاری در شرکت اوبر

اولین سرمایه گذار اوبر، فرست راند بود که با تعدادی سرمایه گذار مستقل دیگر مانند هم بنیان گذار نپستر و… سرمایه گذاری یک میلیون دلاری را در این استارتاپ انجام دادند. در آخرین دور سرمایه گذاری، اوبر  ۱/۲ میلیارد دلار جذب سرمایه داشت. در میان سرمایه گذاران این شرکت، گوگل ونچرز، آمازون، بایدو (موتور جست و جوی چینی) و … به چشم می خورند. ارزش این شرکت را امروزه ۷۲ میلیارد دلار تخمین می زنند.

این شرکت ده ساله پیش بینی می شود که به زودی به عنوان با ارزش ترین استارتاپ خصوصی در جهان معرفی شود.

دلایل موفقیت اوبر

فرهنگ کسب و کاری که اوبر دارد یکی از دلایل موفقیت آن به شمار می رود. این فرهنگ به میزان زیادی با آن چه که نسل y خواستار آن هستند مطابقت دارد. این افراد به دنبال انجام کارهای بزرگ بوده و انتظار نتیجه ای بامزه، شیک و نوآورانه از انجام دادن این کارها را دارند.

خدمات اوبر با خودروهای خاصی ارائه می شود. برخی از این خودروها که در اوبر مورد استفاده قرار می گیرند شامل: بی ام و سری ۷ و Audi سری A8  است. اوبر امکانی را برای همه افراد با هر توانایی مالی فراهم کرد تا بخشی از زندگی لاکچری را تجربه کنند.

ویژگی اصلی استارتاپ های برپایه تکنولوژی از جمله اوبر، این است که ماهیت آن ها در اغلب موارد برهم زننده است. این تکنولوژی ها به ما این امکان را می دهند تا کارها را بهتر، سریع تر و با قیمت کم تری انجام دهیم.

استراتژی بازاریابی شرکت اوبر

اوبر برای بازاریابی خود در شهرهای مختلف از استراتژی های مختلفی استفاده می کند. این برند با برندهای خیریه ای مانند گودویل همکاری دارد و کمپین های مشترکی را با آن ها برگزار کرده است، از جمله این کمپین ها می توان به پاک سازی بهار با اوبر (#uberspringcleaning) اشاره کرد که به واسطه آن لباس هایی که افراد برای کمک به این خیریه ارسال می کنند را جمع آوری می کند. کمپین خیریه دیگری که این شرکت برگزار کرد با هشتگ ۵ میلیون غذا #5millionmeals بود که به واسطه آن برای ۵ میلیون کودک غذا تهیه کرد.

در امارات متحده عربی، اوبر برای جذب بازار در شهرهای دبی و ابوظبی، تخفیف های زیادی را ارائه داد. یک هفته سفر رایگان با اوبر یا یک روز سفر رایگان با اپلیکیشن UberX از جمله این تاکتیک های بازاریابی بود. استراتژی اوبر در این شهرها، عدم استفاده از تبلیغات هزینه دار بود و بیشتر بر روی تبلیغات دهان به دهان و رضایت مشتریان مانور می دادند.

اوبر در شهر استامبول سرویس UberBoat را ارائه کرد که به مشتریان خود این امکان را می داد تا با قایق از بوسفروس عبور کنند. اوبر در بعضی از شهرهای بزرگ فعالیت ندارد به عنوان مثال در حالی که ۴۰۰ هزار راننده ثبت شده در شهر لندن داشت، از کار کردن در این شهر منع شد و مجوز فعالیت آن در این شهر باطل شد.

تا امروز بیش از ۵ میلیارد سفر با اوبر انجام شده  و این شرکت در تلاش است تا حمل و نقل را ایمن تر و دردسترس تر کند. شرکت اوبر در وب سایت خود، ارزش پیشنهادی خود را کمک به افراد برای جابه جایی از نقطه A به B عنوان می کند و اعلام می کند که قصد دارد تا با تکنولوژی خودروهای بدون راننده، حمل و نقل هوایی شهری، کمک به افراد برای سفارش سریع و با قیمت پایین غذا، برطرف کردن موانع موجود برای سلامت، ایجاد راه حل های جدید برای ارسال مرسوله ها و کمک به شرکت ها برای ارائه تجربه سفری خوب به کارمندانشان، آینده را محتمل تر کند.